بررسی تطبیقی جلوه های ملی و میهنی دراشعار عارف قزوینی و حافظ ابراهیم

چکیده سرزمین های عربی از قرن نوزدهم در زمان امپراطوری عثمانی و مخصوصاً پس از تجزیه-ی آن، همواره محل دخالت و اعمال قدرت بیگانگان، به ویژه استعمار انگلیس بوده است و همزمان با این حرکت، در محدوده ی زمانی مشروطه ، کشور ایران نیز مورد طمع بیگانگان به-ویژه روسیه وانگلیس قرار گرفته بود. با عنایت به وابستگی حاکمان ایران و کشورهای عربی به بیگانگان ، جنبش ملی گرایانه( ناسیو نالیستی) در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت و مولفه های آن از قبیل: وطن دوستی، باستانگرایی، حقوق ملی، بیگانه ستیزی، آزادی، متهم کردن حاکمان به بیگانه پرستی ومسائلی از این دست در ادبیات فارسی و عربی بازتاب قابل توجهی پیدا کرد. عارف قزوینی و حافظ ابراهیم که در این عصر زندگی می کردند دو تن از شاعرانی بوده اند که به این مضامین مشترک پرداخته اند. در پایان نامه ی حاضر برآنیم که نشان دهیم رویکردهای عارف قزوینی و حافظ ابراهیم در خصوص برخی از این مولفه ها چیست. به همین دلیل ابتدا چگونگی شکل گیری دولت و ملت را بیان کرده و سپس اندیشه -های ملی و میهنی عارف فزوینی و حافظ ابراهیم را در مباحث جداگانه همراه بانمونه های شعری مطرح نموده ایم. مهمترین اندیشه های ملی ومیهنی ای که این دوشاعر از آن برای مجد و اعتلای وطنشان استفاده کرده اند، آزادی ، وطن ، باستانگرایی و بیگانه ستیزی می باشد و هر کدام در رویکردشان نسبت به این مولفه ها شباهت ها وتفاوت هایی دارند. واژه های کلیدی: اندیشه های ملی و میهنی، وطن، بیگانه ستیزی، آزادی، عارف قزوینی، حافظ ابراهیم